Skip to content
Menu
Blog turystyczny NeoTravel
  • Rezerwacja hoteli online – porady
  • OSK Ekspert
Blog turystyczny NeoTravel

Kopalnia soli największa atrakcja Wieliczki

Opublikowano 25 marca 2013

O Wieliczce i jej największej atrakcji – kopalni soli – słyszał chyba każdy. Pokłady soli pochodzą z mórz mioceńskich, które kiedyś pokrywały ten obszar. Prawdopodobnie już 3 500 lat temu mieszkańcy tych terenów czerpali wodę ze źródeł solankowych i z niej otrzymywali słodką wodę i sól. Powstawały warzelnie, gdzie formowano stożki i walce solne wagi około pół kilograma. Wieliczkę lokował w roku 1289 książę Henryk Probus. Początkowo (wzmianka z lat 1124-1125) nazwa osady brzmiała Magnum Sal, czyli Wielka Sól. Potocznie używano określeń Wielka, Welika lub Wielika. W końcu utarła się nazwa Wieliczka, która funkcjonuje do dziś. To właśnie kopalnia soli przyciąga setki tysięcy turystów. Jednakże ze względu na fakt, iż wycieczka po kopalni trwa kilka godzin, noclegi w Wieliczce nie są aż tak popularne, jakby się mogło wydawać. Większość odwiedzających decyduje się na bazę noclegową w Krakowie lu okolicznych górach.

Historia Wieliczki związana jest nierozłącznie z kopalnią. W XIV wieku Kazimierz Wielki nadał miastu wiele przywilejów, w tym ustanowił zwyczajowe prawo górnicze i stanowisko administratora dóbr kopalnianych tzw. żupnika. Sól stanowiła ważne źródło dochodów skarbu państwa (już w XIV wieku było to 30%) i kolejni władcy bardzo dbali o Wieliczkę. Pomimo buntu górników w XVII wieku kopalnia cały czas pomyślnie się rozwijała. Najwięcej wielkich wyrobisk, zwanych komorami, udostępnionych dziś zwiedzającym, pochodzi z XVIII i XIX stulecia.

Podziemna ekspozycja znajduje się na III poziomie kopalni, na głębokości 135 metrów pod ziemią. Kopalnia soli w Wieliczce stanowi unikatowy skansen górnictwa solnego w Europie. Do zespołu żup (salin) wielickich należy także obronny Zamek Żupny, usytuowany w północno-zachodniej części miasta lokacyjnego, który od końca XIII wieku do 1945 roku był siedzibą zarządu krakowskich żup, tj. kopalń i warzelni soli w Bochni i Wieliczce. Cały kompleks budowli średniowiecznych i nowożytnych jest jedynym w Polsce przykładem architektury związanej z górnictwem solnym. Tworzy go kilka obiektów. „Dom pośród żupy,” położony w środku zespołu zamkowego, był siedzibą zarządcy salin krakowskich. Powstawał od XIII do XVI wieku. W 1945 roku został zburzony do piwnic; odbudowano go w latach 1976-1984, nadając mu formy gotyckie; można tu zobaczyć jedyną w kraju kolekcję solniczek. „Dom żupny” usytuowany po stronie północnej, powstał w pierwszej połowie XIV wieku, a ukończono go w następnym stuleciu; mieścił m.in. kaplicę i mieszkania urzędników żupy.

Zachował się w mało zmienionej formie, choć zniszczeniu uległo jego wyposażenie. Odremontowany w 1992 roku jest dziś siedzibą Muzeum Żup Krakowskich. Najstarszy mur obronny, zbudowany pod koniec XIII wieku, na rzucie owalu, z piaskowca beskidzkiego, otaczał pierwotny teren zamku. Budynek południowy powstał w latach 1834-1836, po likwidacji drewnianej zabudowy gospodarczej; w 1905 roku podwyższono go o jedno piętro. Mieścił m.in kancelarie, mieszkania wartowników i stróżów, wozownię oraz magazyn sprzętu przeciwpożarowego. Zachowały się też mury kuchni z drugiej połowy XIV wieku i filary z pierwotnego pieca. Tutaj pracownicy żupy i furmani wożący sól otrzymywali bezpłatne posiłki. Czternastowieczna baszta stanowiła umocnienie zamku i zarazem strzegła miasta lokacyjnego od strony północno-zachodniej. Znajdowały się tutaj m.in.: więzienie, strzelnice, a nawet czasowo mieszkanie kapelana żupnego. Z ganku i okien baszty można podziwiać zamkowy dziedziniec.

W czasie prac archeologicznych odkryto tu fragmenty ceramiki, noże, podkowy, bełty, strzemiona, topory oraz kamienne i żeliwne kule armatnie. W rezerwacie górniczym znajduje się najstarszy w Polsce szyb, pochodzący z połowy XIII wieku, usytuowany między najstarszym murem a „Domem pośród żupy”. Prócz naczyń i innych drobnych zabytków w szybie znaleziono liny z łyka lipowego, a w pobliżu kliny do odspajania bloków solnych. Tuż przy zamku znajduje się odtworzony w latach 1993-1995 Żupny ogród, w którym można zobaczyć zrekonstruowane fragmenty dawnego muru obronnego okalającego wielicką warownię. Zamek związany był z organizmem miejskim, którego szachownicowy układ urbanistyczny powstał po tzw. drugiej lokacji na prawie niemieckim, dokonanej przez Kazimierza Wielkiego. Zabudowa Rynku Górnego i otaczających go ulic jest jednak znacznie późniejsza, powstała bowiem po wielkim pożarze, który zniszczył miasto w 1776 roku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

SZUKAJ

FACEBOOK

O blogu

Blog turystyczny Neotravel prezentuje najciekawsze regiony i zakątki świata, ciekawe kraje oraz oraz osobiste relacje osób, które odbyły dalekie podróże. Blog turystyczny Neotravel publikuje opisy wycieczek okiem podróżnika. Zapraszamy do wirtualnych podróży na łamach naszego bloga. Jeżeli pragniesz publikować relacje ze swoich podróży - wyrusz w świat i napisz o tym na łamach naszego bloga.

Najnowsze

  • Samochód na każdą okazję – wynajmij auto z wypożyczalni Kaizen Rent, które pasuje do Twojego stylu życia
  • Minimalny bieżnik opony – co mówią przepisy i dlaczego to ważne?
  • Nauka Jazdy za Granicą: Jak Zdobyć Prawo Jazdy w Hiszpanii
  • Klimatyzacja w hotelach – co warto wiedzieć?
  • Palety Euro – kompleksowy przewodnik po euro paletach EPAL

Ameryka Północna anglia Arizona Australia austria Azja Back Pakersi biura podróży biuro podróży Chorwacja Egipt ekstremalny sport Europa francja grecja hiszpania hotele kalifornia kanada narty nepal niemcy Nikon norwegia park rozrywki piramidy podróż polska rio de janeiro rower rumunia skoki Stany Zjednoczone stoki narciarskie surfing teneryfa turystyka USA Wenecja wrocław wulkan wulkany wyspa wyspy włochy

Najnowsze komentarze

  • Katarzyna Zielinska - Azja niezwykła – Bagan
  • Czarna Góra - Urlop w weekend, czyli zalety City Break
  • Karolina - Jedziesz na narty za granicę? O tym nie możesz zapomnieć!
  • Iwona - Wyspa Bornholm – w tydzień na rowerze
  • Zdobywca - Podróże dla każdego

Ameryka Północna anglia Arizona Australia austria Azja Back Pakersi biura podróży biuro podróży Chorwacja Egipt ekstremalny sport Europa francja grecja hiszpania hotele kalifornia kanada narty nepal niemcy Nikon norwegia park rozrywki piramidy podróż polska rio de janeiro rower rumunia skoki Stany Zjednoczone stoki narciarskie surfing teneryfa turystyka USA Wenecja wrocław wulkan wulkany wyspa wyspy włochy

Tagi

Ameryka Północna anglia Arizona Australia austria Azja Back Pakersi biura podróży biuro podróży Chorwacja Egipt ekstremalny sport Europa francja grecja hiszpania hotele kalifornia kanada narty nepal niemcy Nikon norwegia park rozrywki piramidy podróż polska rio de janeiro rower rumunia skoki Stany Zjednoczone stoki narciarskie surfing teneryfa turystyka USA Wenecja wrocław wulkan wulkany wyspa wyspy włochy

Szukaj

Facebook

©2025 Blog turystyczny NeoTravel | Powered by SuperbThemes